ગુજરાતી વ્યાકરણ – IMP Notes Gujarati Grammar – ગુજરાતી વ્યાકરણ એ ગુજરાતી ભાષાનો પાયો છે. તે ભાષાને શુદ્ધ અને અસરકારક રીતે બોલવા અને લખવા માટેના નિયમો અને સિદ્ધાંતોનો સમૂહ છે. ગુજરાતી વ્યાકરણનું જ્ઞાન ભાષાના વિવિધ પાસાઓને સમજવામાં મદદ કરે છે, જેમ કે શબ્દોનો ઉપયોગ, વાક્ય રચના, અને ભાષાની શૈલી.
ગુજરાતી વ્યાકરણના મહત્વપૂર્ણ મુદ્દાઓ:
- સમાનાર્થી શબ્દો:
- એક જ અર્થ ધરાવતા જુદા જુદા શબ્દો.
- ઉદાહરણ: જળ – પાણી, નીર, વારિ.
- વિરુદ્ધાર્થી શબ્દો:
- પરસ્પર વિરુદ્ધ અર્થ ધરાવતા શબ્દો.
- ઉદાહરણ: દિવસ – રાત, સુખ – દુઃખ.
- શબ્દ સમૂહ માટે એક શબ્દ:
- શબ્દોના સમૂહને બદલે એક જ શબ્દનો ઉપયોગ.
- ઉદાહરણ: જેનો અંત નથી તે – અનંત.
- જોડણી:
- શબ્દોને યોગ્ય રીતે લખવાની રીત.
- ગુજરાતી ભાષામાં જોડણીના ચોક્કસ નિયમો છે.
- કહેવતો:
- લોકોના અનુભવો અને ડહાપણ વ્યક્ત કરતા ટૂંકા વાક્યો.
- ઉદાહરણ: પારકી આશ સદા નિરાશ.
- રૂઢિપ્રયોગો:
- વિશિષ્ટ અર્થ ધરાવતા શબ્દસમૂહો.
- ઉદાહરણ: આંખનો તારો – અત્યંત વહાલું.
- વધુ મુદ્દાઓ:
- સંજ્ઞા, સર્વનામ, વિશેષણ, ક્રિયાપદ, ક્રિયા વિશેષણ, વગેરે.
- અલંકાર, છંદ, સમાસ.
ગુજરાતી વ્યાકરણના ઉદાહરણો:
માથે આભ તૂટી પડવું – મોટી આફત આવી પડવી.
સમાનાર્થી શબ્દો:
આકાશ – ગગન, નભ, અંબર.
પૃથ્વી – ધરા, ભૂમિ, ધરતી.
સૂર્ય – રવિ, ભાસ્કર, દિનકર.
ચંદ્ર – શશી, સોમ, નિશાચર.
વૃક્ષ – ઝાડ, તરુ, પાદપ.
વિરુદ્ધાર્થી શબ્દો:
ઊંચું – નીચું
અજવાળું – અંધારું
ગરમ – ઠંડુ
મોટું – નાનું
શરૂઆત – અંત.
શબ્દ સમૂહ માટે એક શબ્દ:
જેને કોઈ ભય નથી તે – નિર્ભય.
ઈશ્વરમાં શ્રદ્ધા રાખનાર – આસ્તિક.
જે કદી મરતું નથી તે – અમર.
ઘણા માણસોનું ટોળું – મેદની.
ત્રણ રસ્તા ભેગા થવાની જગ્યા – ત્રિભેટો.
કહેવતો:
જેવી કરણી તેવી ભરણી.
કામ બોલે અને કોડી નહિ.
નાણાં વગર નાદરિયો ને નાણાં વાળા નાગડિયા.
રાજાને ગમે તે રાણીને ગમે.
ચોર કોટવાળને દંડે.
રૂઢિપ્રયોગો:
આકાશ પાતાળ એક કરવા – ખૂબ મહેનત કરવી.
ઘીના ઠામમાં ઘી પડવું – સુખી સંજોગોમાં વધારો થવો.
પાણીમાં બેસીને મગર સાથે વેર – બળવાન સાથે દુશ્મની કરવી.
પગ નીચે રેલો આવવો – મરણ નજીક આવવું.
